Khi những tiếng sấm đầu mùa rung chuyển cả núi ngàn, khi hoa Ban nở tỏa hương thơm dịu, những mầm măng như đã hẹn, đồng loạt đội đất vươn lên đón ánh mặt trời. Những búp măng như tay người sơn nữ nuột nà đầy sức sống, hứa hẹn một màu xanh ngút ngát của sự sinh tồn và phát triển.

Rừng Tây Bắc có vô số loại măng như: Măng nứa, măng vầu, măng sặt, măng lay, măng trúc, măng giang, măng mai, măng tre… Mỗi loại đều có hương vị riêng rất độc đáo, mà thực khách dù chỉ mới được thưởng thức một lần cũng không thể nào quên. Cứ vào khoảng cuối tháng giêng đến tháng cuối năm âm lịch là chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những mầm măng vươn ra từ lòng đất.

                           Măng tre và một số món đi kèm

Măng Nứa mỏng, trắng ngần, dùng để xào với tỏi xém cạnh sẽ được một món ngon tuyệt. Còn nếu phơi khô, mỗi khi ăn hầm với xương, nhiều người sành ăn còn cảm thấy ngon hơn cả măng lưỡi lợn.

Măng Vầu đặc hơn măng Nứa, để luộc hay xào đều cảm thấy thú vị. Nếu như măng Vầu ngọt có vị như đã cho mì chính khiến thực khách không khỏi trầm trồ, thì măng đắng lại có cái dư vị nhằn nhặn trên đầu lưỡi, gợi nhớ đến một câu chuyện tình được truyền từ đời này sang đời khác ở Tây Bắc như một huyền thoại chuyên chở khát vọng của câu chuyện tình yêu: “ Ngày xưa có một chàng trai sinh ra trong một gia đình nghèo khổ, bố mẹ đặt tên chàng là Khôm – tiếng Thái tức là đắng. Tuy nghèo khổ nhưng chàng trai này chịu khó làm nương và săn bắt thú rừng, tiếng khèn của chàng làm thổn thức biết bao cô gái trong bản. Rồi chàng đã lọt vào ánh mắt của nàng Ban – người con gái xinh đẹp nhất vùng đã trao khăn Piêu hẹn mùa xuân cùng chung bếp lửa. Nhưng tên chúa đất quyết bắt nàng về làm người hầu. Chàng Khôm và nàng Ban cùng nhau trốn vào rừng sâu quyết bảo vệ tình yêu trong  sáng của mình. Họ đi mãi, đi mãi vẫn  bị săn đuổi. Đói, mệt, kiệt sức không thể đi được nữa hai người đã gục ngã bên nhau. Đất quê hương đã mở vòng tay ôm lấy hai người vào vòng tay nhân ái. Từ nấm mộ của nàng Ban mọc lên một cây, lá hình trái tim chung đôi xanh biếc. Mỗi độ xuân về lại trút lá rồi bừng nở những bông hoa năm cánh trắng ngần, thơm ngát như búp tay nàng Ban. Còn từ nấm mộ của chàng Khôm vươn lên một mầm cây, cứ mội độ xuân về là đội đất nhú lên những ngọn măng có vị đắng như vẫn không nguôi mối tình tuyệt vọng. Dân trong trong vùng này vẫn thường lấy măng Vầu đắng về thái nhỏ ngâm với nước cùng hoa ban thì thấy măng hết đắng, khi ăn còn ngân mãi trong lòng”. Để rồi mỗi lần người già kể cho con cháu nghe : “ Ngày xưa…” là mỗi người lại rưng rưng trong lòng và trân trọng tình yêu.

        Măng đắng được mang bán

Người dân tộc Dao ở Lào Cai thường bóc bẹ thái phần non của măng đắng như những sợi miến, vị đắng còn rất ít, chỉ vừa đủ tạo nên một sự ngỡ ngàng cho thực khách.

            Măng sặt

Măng Sặt thon nhỏ nhưng lại là loại măng được thực khách sành điệu bình chọn là một trong những loại măng ngon nhất của núi rừng Tây Bắc. Loại măng này dễ chế biến, có thể dùng để nướng trên than hồng chấm với muối ớt trộn chanh, rồi xuýt xoa tận hưởng. Ngọn măng đặc, ngọt lịm, không có mùi he, ăn no mà không thấy chán. Măng sặt dùng xào với cà chua cũng rất tuyệt. Còn đập dập om với thịt lợn ba chỉ thì thực khách chỉ còn biết lặng đi trong một cảm giác tuyệt vời khó diễn tả bằng lời, cứ ngỡ rằng tinh túy của núi rừng đang hội tụ tại nơi ngọn măng nhỏ bé.  Loại măng này có nhiều ở Mường Lò – Yên Bái và đang nổi lên như một đặc sản góp phần xóa đói giảm nghèo cho bà con các dân tộc ít người nơi đây. Cứ nhìn những rừng sặt mênh mông và từng đoàn ô tô mang biển số các tỉnh miền xuôi nối đuôi nhau chở măng mỗi mùa xuân mà trong lòng lại dâng lên một niềm thích thú…

    Người dân tộc HơMông bán măng vầu

Măng có thể chế biến thành nhiều món, món nào cũng thơm ngon, nhưng người Tây Bắc rất ưa thích món măng muối chua. Măng chua xào lăn với cào cào, dế mèn, bọ xít… hay nấu canh cá là nhất hạng. Món này thường được dùng để đãi khách quý.

                         Cá hồi nấu măng chua

Mùa măng  đã đến, du khách có dịp lên Tây Bắc,  đêm đêm được nghe tiếng lách tách của những mầm măng đang cựa mình. Được tận hưởng hương vị của măng rừng do những đôi tay ngà thổi hồn, chắc chắn bạn sẽ thật ấn tượng về một vùng đất nơi địa đầu Tổ Quốc…